'Het draait allemaal om leiderschap'

Kim Beazley Senior was dat zeldzame ras - een eerlijk politicus die de bewondering en het vertrouwen van alle kanten van de politiek verdiende. Het draait allemaal om leiderschap', kopte The Age in Melbourne op maandag 15 oktober. De Australische premier John Howard had net algemene verkiezingen uitgeschreven en beweerde dat het land geen nieuw of oud leiderschap nodig heeft, maar alleen het 'juiste' leiderschap. Tegelijkertijd was in Peking net het 17e congres van de Communistische Partij van start gegaan, waar de vijfde generatie leiders van communistisch China zal worden gekozen. In zijn openingstoespraak benadrukte president Hu Jintao bestuur als een belangrijk thema op een moment dat veel Chinezen gefrustreerd zijn door corruptie en buitensporige bureaucratie.

Met leiderschapskwesties in het achterhoofd is het dan ook schrijnend dat kranten in Groot-Brittannië en Australië eer hebben bewezen aan Kim Beazley Senior, een van de opmerkelijke Australische politici die op vrijdag 12 oktober is overleden. Tegenwoordig lijkt politiek vaak gereduceerd tot de wetenschap van public relations en focusgroepen en lijkt het de taak van politici om de fabelachtige "middenweg" te vinden en dapper te verklaren "hier sta ik". Als gevolg daarvan hebben we in plaats van leiderschap "volgzaamheid". Beazley was niet dat soort politicus. Premier John Howard beschreef hem als "een zeer principieel man" die "gesteund werd door een sterk christelijk geloof". Zijn houding en gedrag, zowel in het parlement als bij de algemene uitoefening van zijn verantwoordelijkheden als minister, stelden hoge eisen. Oppositieleider Kevin Rudd zei dat Beazley Senior - vader van voormalig oppositieleider Kim Beazley - een dienaar en leider van de hoogste orde was.

In een gezamenlijke verklaring met onderwijswoordvoerder Stephen Smith zeiden ze dat de Labor Party "een icoon heeft verloren" die "enkele van de belangrijkste onderwijshervormingen in de Australische geschiedenis heeft doorgevoerd". Velen van ons in het Parlement zouden hier niet zijn zonder de bijdragen van Kim,' zeiden ze. Met dergelijke eerbetuigingen (en de belofte van een staatsbegrafenis) zou het niet Australiërs vergeven kunnen worden als ze denken dat Beazley een voormalige premier moet zijn. Dat was hij niet. Beazley bracht 28 van zijn 32 jaar in het parlement door in wat, zo wanhoopte hij ooit, "Hare Majesteits permanente oppositie" was. Een jaar voordat de Australiërs de Labourregering Whitlam aan de macht brachten, zei Beazley op een conferentie in India: "Ik ben gaan geloven dat de ware functie van een oppositie erin bestaat de regering te slim af te zijn op het punt van haar successen. Alleen dan kan een alternatief beleid worden uitgestippeld en sociale vooruitgang worden geboekt.

Bijna drie decennia in de oppositie hadden hem geleerd dat "de kwestie van het motief de sleutel is tot sociale vooruitgang... Als je motief macht is, zul je waarschijnlijk de waarheid verdraaien. Als je motief de waarheid is, ben je geschikt voor de macht. Hij was slechts een paar jaar minister van Onderwijs, 1972-75. Veel van de veranderingen die hij doorvoerde waren het gevolg van zijn tijd in de oppositie - mogelijk omdat hij bekend stond als een integer man wiens motieven werden vertrouwd door politici van beide zijden van het parlement. Zo kon hij bijvoorbeeld samen met de liberale minister (later gouverneur-generaal) Sir Paul Hasluck werken aan het historische referendum van 1967, waarbij Aboriginals voor het eerst als Australiërs in de volkstelling werden erkend.

Toen de Gemenebestregering een departement voor Aboriginalzaken oprichtte, vroeg premier Harold Holt Beazley om advies. Later, als minister van Onderwijs, voerde Beazley veranderingen door waardoor Aboriginals in hun eigen taal naar school konden - voorheen werden inheemse kinderen geslagen als ze op school iets anders spraken dan Engels. Aan het begin van de strijd voor Aboriginal Land Rights werd een petitie aangeboden aan het parlement. Geschreven in de Yolgnu Matha taal en vertaald in het Engels, vroeg de petitie aan het Parlement om een Select Committee te benoemen, "vergezeld van bekwame tolken, om de standpunten van het Yirrkala volk te horen". Vanaf de banken van de oppositie bood Beazley het verzoekschrift aan het Parlement aan, waarbij hij voorstelde de Select Committee in te stellen en benadrukte dat dit "geen partijkwestie is .... De regering staat niet terecht. Dit Parlement staat terecht. Toen gebeurde er iets zeldzaams in de Australische politiek: Paul Hasluck, de verantwoordelijke minister, stond op en aanvaardde onmiddellijk de motie van de oppositie. Ik heb dit in 32 jaar maar één keer meegemaakt," zei Beazley. Vroeg in zijn politieke carrière werd Beazley door het parlement gestuurd om de kroning van koningin Elizabeth II in 1953 bij te wonen.

Geïntrigeerd door de ideeën van Moral Re-Armament (zoals Initiatives of Change toen heette) besloot hij op de terugweg een week door te brengen in het IofC-centrum in Caux, Zwitserland. Een week werd zeven. Ik moest toegeven dat wat ik in Caux zag veel belangrijker was voor de vrede en het gezond verstand in de wereld dan wat er op dat moment in de Australische politiek werd gedaan," herinnerde hij zich later. Hij aanvaardde de uitdaging van een vriend van de Britse Labour Party om het experiment aan te gaan om alleen tijd te nemen om Gods leiding te zoeken, met "niets te bewijzen, niets te rechtvaardigen en niets te winnen voor jezelf" (een schokkend subversief iets om tegen een politicus te zeggen, zei hij later). Het experiment veranderde in een gewoonte en een leidraad, waardoor hij ervan overtuigd raakte dat hij de rehabilitatie van de Aboriginals tot een centraal punt van zijn openbare leven moest maken. Toen hij jaren later een eredoctoraat kreeg van de Australian National University, luidde de citatie als volgt: "Het is de laatste jaren populair geworden om het onrecht te erkennen dat de Aboriginals is aangedaan. Maar de afgelopen halve eeuw was dit verre van populair. In die tijd hebben weinig mensen zoveel en niemand meer gedaan dan Beazley om die mentaliteitsverandering teweeg te brengen. Tegenwoordig zijn velen cynisch over politici. Het voorbeeld van Kim Beazley Senior laat zien dat het mogelijk is om eerlijk te zijn in de politiek en dat een integer persoon effectiever kan zijn in de oppositie dan veel mindere "leiders" die een hoge functie bereiken.